Kahvehaneler Nerede ve Ne Zaman Ortaya Çıktı?



Kahvehanelerin ya da kafelerin ilk olarak Avrupa’da Paris’te veya Viyana’da ortaya çıktığı iddia edebilebilir. Lakin bu pek de öyle değildir.

Aslında Anadolu’da 15. yüzyıl dolaylarından beri elit (zürefâ) kesim arasında içildiği bilinen kahve, tarihçi Peçevi’nin naklettiğine göre İstanbul -Tahtakale’de 16. yüzyıl ortalarında Halepli Hakem ve Şamlı Şems adındaki iki “girişimci” tarafından “kamusallaştırılmış," yani daha doğru bir ifadeyle dünyadaki ilk kahvehane bu iki girişimci tarafından 16. yüzyıl ortalarında Tahtakale’de açılmıştır.


Daha sonra ise kahvehane konsepeti Avrupa’ya hızla yayılmış ve Osmanlı dünyası dışındaki ilk kahvehane Venedik’te 1620'lerde açılmıştır. Zamanla da kahvehaneler Avrupa’da insanların gündüzleri sosyalleştiği, yani “dünyayı kurtardıkları” mekanlar olmuştur.

Kahve Avrupa’da genelde “Türk içeceği” olarak nam salmıştır. Burada 1672 tarihli Londra’da basılmış bir “broşürde” (pamphlet) bu durum açıkça görülür.



Ve vurgulanmalıdır ki Avrupa’daki ilk kahvehaneleri açan hemen hemen herkesin Osmanlı dünyası ile bağlantısı vardır. Örneğin Londra’daki ilk kahvehaneyi açan İzmir’de tüccarlıkla uğraşan bir İngiliz’dir. Adı da Pasqua Rosee şeklindedir (Bu kahvehane hakkında daha fazla fotoğraf ve detay için buraya tıklamanız yeterlidir).


Yani işin özeti kahvehanelerin/kafelerin anavatanı İstanbul’dur ve bu tarihte önemli bir hadisedir. Hatta fazlasıyla önemlidir.



Ekstra Detaylar


Osmanlı dönemindeki tipik bir İstanbul kahvehesinden kesitler için bir video:

https://www.youtube.com/watch?v=IxcBGj_CL9Y#action=share

Ve Pera Müze’sinin İstanbul kahvehanelerine ait çok sayıda obje içeren online kahvehane sergisi için tam buraya tıklamak yeterlidir.

19. Yüzyıl Başındaki Bir İstanbul Kahvehanesi (Antoine Ignace Melling, Voyage Pittoresque de Constantinople).